Historia miasta
1313 r.
Pierwsze wzmianki o osadzie na terenie dzisiejszej Ornety pochodzą z 1308 roku. Za początek istnienia miasta uznaje się jednak rok 1313. Z tego roku pochodzi dokument, w którym Orneta została przedstawiona jako miasto.
Biskupstwo warmińskie
Orneta należała do biskupstwa warmińskiego. Do 1349 roku zamek ornecki był siedzibą biskupa warmińskiego. Biskupi rozbudowywali miasto. W XIV wieku powstały m. in.: szpital św. Jerzego, szpital Świętego Ducha, ratusz. W 1350 roku rozpoczęto budowę kościoła pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty.
Czasy wojen
Ornetę, zwłaszcza w dawnych wiekach nie oszczędzały wojny. W czasie wojen z Zakonem Krzyżackim Orneta była członkiem koalicji antykrzyżackich, jak np. Związku Pruskiego. W czasie wojen polsko-szwedzkich miasto było oblegane przez obie strony konfliktu. Wojny te wyniszczyły i zubożyły Ornetę. Szczęśliwie miasto uniknęło zniszczeń w czasie I wojny światowej, a podczas II wojny światowej zniszczono jedynie 15% zabudowy miasta. Dzięki temu dziś Orneta jest nazywana Perłą Warmii i możemy podziwiać jej przepiękne zabytki.